Tag archieven: opwarming

Corona-stilstand & opwarming: verband?

Hoe vaart het klimaat bij de economische pauze na enkele maanden lockdown? Opwarming of niet? CO2-uitstoot? Het korte antwoord is: “we weten het nog niet”. Voor een langer antwoord, deze elementen.

Minder luchtverontreiniging= helderder hemel= niet minder, maar MEER opwarming

  • “Op basis van de eerste 3 maanden is 2020 nu al op weg naar opnieuw het warmste jaar in de jongste geschiedenis. Dit kan een lockdown-gerelateerde piek zijn, omdat luchtvervuiling een netto koelend effect heeft”. (1)
  • “gemiddeld genomen koelen aerosols de planeet omdat de partikels licht reflecterend zijn, zodat er minder zonlicht op de grond valt en meer zonlicht wordt weerkaatst,” (2)
  • toch is het koelend effect klein (0,5°C), en natuurlijk is minder luchtvervuiling goed voor de mensen (2)
  • “deze aeroisols blijven slechts dagen tot weken in de lucht, dus zal het verdwijnen ervan een veel snellere reactie veroorzaken op de hoeveelheid zonlicht die op het aardoppervlak valt, en kan dit leiden tot plaatselijke opwarming.” (3)

 

Minder CO2-uitstoot? Nauwelijks, en hoe dan ook nog veel te veel

  • “de meeste kortstondig vervuilende aerosols die zijn neergevallen, zijn gerelateerd aan transport. Maar elektriciteit is niet verdwenen, het internet draait nog steeds volop, en energieopwekking vormt een derde van de CO2-uitstoot. Stel dat onze CO2-uitstoot dit jaar met een vijfde daalt (van 10 gigaton in 2019 naar 8 gigaton in 2020), dan nog: de Aarde kan maar 2 gigaton per jaar absorberen, dus is dat nog steeds zes gigaton meer dan de planeet kan verwerken.” (2)

(1) Erik Holthaus via reddit op Twitter, 21/4/2020
(2) Gavin Schmidt, NASA Goddard Institute, bij vice.com 19/3/2020
(3) Professor Francis Pope, expert atmospheric science (UK) bij The Independent 25/4/2020

Reality check: meer steenkool, meer CO2 in 2018

Het Internationaal Energieagentschap publiceerde op 25/3/2019 de statistieken over 2018:

  • CO2-emissies uit energieproductie wereldwijd: + 1,7%
  • CO2-emissies van de VS +3,1%, China +2,5%, India +4,5%: Europa -1,3%, Japan ook afname

In China bijvoorbeeld steeg de productie door hernieuwbare energiebronnen, maar steeg evenzeer het verbruik van aardgas, kolen en olie. In India werd ongeveer de helft van alle nieuwe energievraag opgevangen door kolencentrales. In de Verenigde Staten daalt steenkool, maar het verbruik van aardgas stijgt.

Rob Jackson (prof aardwetenschappen aan Stanford): de aanzienlijke groei van wind- en zonne-energie wordt overschaduwd door de voortdurende afhankelijkheid van de wereld van fossiele brandstoffen. “We are in deep trouble. The climate consequences are catastrophic. I don’t use any word like that very often. But we are headed for disaster, and nobody seems to be able to slow things down.”

Bronnen

COP24 resultaat: 410 ppm CO2-uitstoot en stijgend

Dit is het resultaat van COP24 in Katowice: 24 topconferenties gedurende ruim 25 jaar (2018-1992): de CO2-emissies (belangrijkste motor van opwarming) steeg van 350 ppm naar 410 ppm. In de grafiek hierboven staat elke “COP” netjes vermeld bij de overeenkomstige stijging van de CO2.

Whatever our world leaders are ‘doing’ to reduce emissions, they are doing it wrong.” “We have to understand what the older generation has dealt to us, what mess they have created that we have to clean up and live with.
Greta Thunberg, de 15-jarige Zweedse scholier en klimaatactiviste, op COP24.

Lees verder met achtergrondgegevens bij national observer (12/12/2018)

Voor de “klimaatoptimisten”: CO2-emissies 2018 alweer record!

Wereldwijd zullen de CO2-emissies over 2018 een nieuw recordniveau bereiken. De kans om de doelstelling van 1,5 of 2 ° C te halen wordt zwakker en zwakker elk jaar. Dat zegt het hoofd van het Internationaal Energieagentschap (IEA).

Hij baseert zich op de gegevens voor de eerste negen maanden van het jaar. Wereldwijd zouden de emissies kort na 2020 moeten pieken en daarna sterk afnemen om de temperatuurstijging binnen 1,5 ° C of 2 ° C te houden, aldus een rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC).

Lees het artikel op euractiv (18/10/2018)

Waar zijn de insecten heen?

We wisten het al eerder: op youtube circuleren filmpjes over het “windshield phenomenon” in de stijl van:

  • Why don’t bugs splatter on my windshield anymore?
  • Why There Aren’t As Many Dead Bugs on Your Car…

Dan was er vorig jaar het spraakmakende onderzoek in Duitse natuurgebieden, dat een spectaculaire terugval liet zien in de insectenpopulaties in natuurgebieden. En in 2014 was er al een onderzoek. Nu zet Washington Post de studies even op een rijtje:

  • juli 2014, onderzoek stelt een daling met de helft (45%) vast bij aantallen ongewervelde dieren in 67% van de populaties, over 35 jaar (Defaunation in the Anthropocene, in Sciencemag)
  • oktober 2017, onderzoek in 63 Duitse natuurgebieden over 27 jaar toont terugval aan van insecten (gemeten in biomassa) van meer dan 75% (More than 75 percent decline over 27 years in total flying insect biomass in protected areas, in PLOS One) – zie ook commentaar in Newsweek 19/10/2017
  • augustus 2018: volgens prognoses zouden insectenpopulaties in de tropen afnemen, maar in de gematigde streken (waar het meeste voedsel verbouwd wordt), juist toenemen (Increase in crop losses to insect pests in a warming climate, in Sciencemag)
  • oktober 2018, nieuw onderzoek in beschermd woud in Puerto-Rico: wetenschappers Lister en Garcia keerden 40 jaar na eerdere metingen terug, en konden hun ogen niet gelovern. Insecten waren massaal verdwenen, samen met de insectenetende dieren (Climate-driven declines in arthropod abundance restructure a rainforest food web, in PNAS.org).

Het fenomeen, de “bug-pocalypse”, is nog niet volledig bestudeerd. Oorzaken zijn wellicht een mengeling van temperatuurstijging, droogte en pesticiden. Maar de effecten op bestuiving en biodiversiteit kunnen vernietigend zijn.

Verlies van diversiteit en abundantie van insecten zal naar verwachting cascade-effecten op de voedselketens veroorzaken en ecosysteemdiensten in gevaar brengen.

‘Hyperalarming’ study shows massive insect loss (Washington Post, 15/10/2018)

IPCC SR15 rapport: misleidend en lachwekkend

Voor wie het klimaat volgt, bracht het IPCC rapport SR15 weinig nieuws: het is hoog tijd, hoor je! We hebben nog maar enkele jaartjes! Nu moeten we echt eens gaan beginnen! Doet een beetje denken aan dure eden van alcoholisten. De reacties variëren van TAM over REALISTISCH tot CYNISCH:

Arctic News: IPCC SR15 uitgekleed

SR15 zegt: een ijsvrije Noordelijke IJszee zal om de 100 jaar (sic!) voorkomen als we 1,5°C hoger gaan, en om de 10 jaar bij 2°C. Als je weet dat het cargoschip de Venta Maersk in september over de Noordpool voer (zie blogbericht), en dat klimatologen een van de volgende jaren al een ijsvrije ijszee verwachten (wat van dan af elke zomer zal gebeuren), dan is dit rapport gewoon lachwekkend, aldus Peter Wadhams in een gesprek met Arctic News (youtube).Hij ziet overigens geen bekende arctische klimatologen op de auteurslijst van SR15.

“Het IPCC blijft de verslaving voeden”, is de cynische conclusie van Arctic News, dat het rapport zonder pardon fileert. Een korte samenvatting van de lange opsomming, die kennelijk in haast is opgemaakt en dus niet 100% “af” is:

  • sjoemelen met de baseline: Parijs gaat uit van “pre-industrieel” (dat is dus ongeveer1750), IPCC “schuift” deze hier op tot 1850-1900 (toen de industriële revolutie al goed op gang was gekomen PLUS een relatief warme periode was)
  • valse berekeningen: IPCC schat huidige opwarming 1°C en rekent dan 0.2°C opwarming per decennium, zodat je “tussen 2030 en 2050” die 1,5°C zou bereiken. Maar (1) we zitten nu al boven 1°C en de opwarming gaat niet met 0.2°C LINEAIR naar boven, maar VERSNELT.
  • IPCC negeert pieken, en schermt telkens met “gemiddelden”. Maar het zijn pieken van extreem weer die dodelijk zijn. En aan de polen zie je pas echte temperatuurpieken.
  • cherry picking van baseline-periodes: volgens NASA zaten we in 2016/2017 al aan 1,22°C boven een 30-jarig gemiddelde van rond 1900. Wat doet IPCC? Men kiest 1850-1900, een relatief warme periode, zeker warmer dan 1750 maar ook warmer dan rond 1900. Zo lijkt de hedendaagse periode minder extreem.
  • datasets mengelen om extremen uit te vlakken: het IPCC “mengde” gegevens van de UK Met Office voor de warmere periode 1880-1900 met andere.
  • geen gebruik maken van nieuwe technieken om temperaturen te schatten waar metingen ontbreken. Speciaal in de poolgebieden ontbreken vaak gegevens, en precies daar zie je extremen. Als je dan besluit gegevens voor niet-beschikbare sectoren “dan maar te negeren”, hoe wetenschappelijk ben je dan bezig?
  • 2016 eruit gooien: een extreem warm jaar. Als je dan je curves doet stoppen in 2015, is dat mooi meegenomen.
  • klimaatgevaren niet ingeschat: het IPCC weet allicht, maar benadrukt nergens dat de CO2-uitstoot van NU pas over 10 jaar of later te voorschijn komt. Die dreiging kan tegen dan zwaardere gevolgen hebben (tipping points, straalstromen, extreme stormen, enz.). Er is ook nergens sprake van waterdamp, een krachtig broeikasgas
  • koolstofbudget? Het IPCC doet alsof dat er nog steeds is, terwijl dat budget al lang op is. We hebben een knoert van een KOOLSTOFSCHULD, geen BUDGET.
  • vervuiling bestendigd: het IPCC veronderstelt dat we nog een hele tijd fossiel blijven gaan, en verwijst naar koofstofcaptatie zoals BECCS. Maar de toepassing van die procedes op massale, planetaire schaal, is op zijn best hypothetisch enmogelijk ronduit schadelijk.
  • geen enkele verwijzing naar de wellicht enige effectieve maatregel, en dat is een vorm van CO2-belasting, waarvan de opbrengst in klimaat wordt geïnvesteerd.

Lees het hele artikel bij Arctic News (13/10/2018)


Peter Wadhams: het IPCC-rapport is lachwekkend, waar het over het Noordpoolijs gaat (youtube).


Michael Mann is voorzichtiger over het rapport, maar noemt IPCC toch “veel te conservatief” (youtube)

Deens cargoschip vaart over de Noordpool

Het was geen wereldnieuws, en toch is het alweer een trieste mijlpaal in de opwarmingsgeschiedenis van de Noordpool. Een van de eerste grote containerschepen is zonder hulp van ijsbrekers over de Noordpool gevaren. Het ging weliswaar nog om een proefvaart, en reguliere trafiek is “slechts” enkele maanden per jaar mogelijk plus vergt toch bepaald niveau van ijsklasse. Maar je ziet de reders al likkebaarden, bij de gedachte dat de reis van oost naar west met ruim 10 dagen kan ingekort worden, en misschien wel nog meer maanden per jaar mogelijk wordt (!). Uit het persbericht:

Een vrachtschip onder Deense vlag, de Venta Maersk, heeft met succes het Russische Arctisch gebied doorkruist tijdens een proefvaart die aantoont dat smeltend zee-ijs mogelijk een nieuwe handelsroute van Europa naar Oost-Azië kan openen.Het schip, met een lading bevroren vis, arriveerde op 28 september in St. Petersburg, nadat het de Russische havenstad Vladivostok op 22 augustus had verlaten.”De proef stelde ons in staat uitzonderlijke operationele ervaring op te doen,” zei Laursen, eraan toevoegend dat het schip goed gepresteerd had in de onbekende omgeving.

VS: Californië vs. Washington

Californië vs. Washington, Jerry Brown vs. Donald Trump: er wordt een politiek gevecht geleverd, met miljoenen tonnen broeikasmateriaal als inzet. Politico 11/9/2018 haalt enkele voorbeelden aan:

  • energiebedrijven moeten checken voor methaanverliezen bij de exploitatie. Dat kost geld, en dus wil Trump van die regel af. “Onverantwoord, grenst aan criminaliteit”, zegt Brown
  • Trump wil offshore oliewinning opnieuw toestaan. Brown ligt dwars, en verbiedt pijpleidingen naar de kust
  • Trump wil steenkool en fracking vrije baan geven, Brown tekent een Californische wet waarbij alle laagspanningselektriciteit tegen 2045 hernieuwbaar moet zijn

Kunnen deelstaten, steden en bedrijven het tij keren?

Vele bedrijven, staten en steden in de VS zijn  niet gediend met de milieuafbraak onder Trump, en voeren zelf een klimaatbeleid. Uit onderzoek blijkt helaas dat het klimaatbeleid van steden, staten, regio’s en bedrijven heelwat kan bijdragen, maar niet voldoende om de wereldwijde temperatuurstijging tot ruim onder de 2 ° C te houden, laat staan te beperken tot 1,5 ° C. Dat zijn de conclusies van een uitgebreid vergelijkend onderzoek, uitgevoerd aan de Yale universiteit:

Politieke septembermaand in de VS:


Klimaattop,  korte intro

Forbes/NASA: permafrost-meren spuwen methaan


Lieflijk tjangelmuziekje bij onheilspellende beelden (youtube 17/8/2018)

Business-magazine Forbes komt aanzetten met NASA-onderzoek naar methaan spuwende meren in de permafrost aan de Noordpool. Ze lijken op gigantische kommen spuitwater, maar het gas is methaan, een 25x sterker broeikasgas dan CO2 (en daarvan hadden we eigenlijk al teveel, niet?).
Nieuw is niet dat smeltende permafrost methaan genereert, dat weten alle klimaatwetenschappers al een tijdje, wel de snelheid van het proces.

Deze plotselinge uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt een positieve feedback, die de algehele opwarming nog versterkt. Wat de door NASA gefinancierde onderzoekers aantonen, is dat dit proces vrij abrupt kan zijn, met een dus grotere en snellere impact op het broeikaseffect. Massale uitstoot van koolstof is niet voor binnen tientallen jaren of eeuwen, het vindt NU plaats en daarmee verandert het landschap van de Noordpool.

Is dit nu slecht nieuws, of rampzalig nieuws? Alles hangt af van de snelheid en hoeveelheid van de methaan-oprispingen. Verontrustend is wel de positieve feedback, met andere woorden het is een zichzelf versterkend fenomeen.

 

Mainstream politiek blog: klimaatverandering 2018 evident

Je verwacht het niet van een invloedrijk politiek blog zoals Politico: meestal gaat dat over blunders van EU-commissarissen, of wie de volgende voorzitter van een EU-instelling wordt. Nu ruimt Politico plaats in voor Stefan Rahmstorf, een gerenommeerde Berlijnse prof fysica.


Rahmstorf zet de extreme zomer 2018 in Europa (en elders) in het bredere kader, met links naar wetenschappelijke rapporten:

  1. de straalstroom vertraagt en verzwakt, en blijft zo veel langer (praktisch) onbeweeglijk: lig je dan in een “warme buik” (hete lucht vanuit Afrika) dan krijg je een hete droogte, niet van enkele dagen maar van weken
  2. de golfstroom vertraagt: paradoxaal genoeg gaat het opwarmen van de Noordpool gepaard met het afkoelen van de Noord-Atlantische Oceaan, hetgeen opnieuw de straalstroom beïnvloedt


Wat is er met de straalstroom gebeurd? (4 min.)