Tag archieven: geo-engineering

Blij met de klimaatmarsen? Niet echt…

We willen geen pretbederver zijn, nu tienduizenden jongeren de straat opgaan voor het klimaat. Maar deze klimaatblogger zet grote vraagtekens. Ik was erbij, zondag 27 januari 2019 en ook de – door politici uitgelachen – mars van 2 december 2018 (toen ze de dag nadien tegen klimaatbeleid stemden). Op 27/1 had ik een bordje mee

“Climate = kaputt
Paris = joke
I prepare for collapse”

…maar dat heb ik niet lang opgehouden: met zo’n slogan was ik een ongewenste “alien” in een betoging van “yes we can” mensen.

En daarin schuilt het grote gevaar: een enthousiaste menigte die er heilig van overtuigd is dat we het klimaat kunnen redden door simpelweg het beleidvan onze regeringen te doen ombuigen.

  • er zou eigenlijk maar 1 enkele slogan mogen gelden: “CO2, weg ermee” de CO2 uitstoot koste wat kost drastisch naar beneden halen, ook ten koste van onze welvaart en werkgelegenheid (daar kunnen we nadien aan werken); dat zou onder meer inhouden het stilleggen van een groot deel van onze bijenkorfmobiliteit, enkel nog investeren in isolatie en beperken van uitstoot
  • alle “uitwegen” richting “Green New Deal” zijn valstrikken, die op korte termijn nog meer CO2-uitstoot gaan veroorzaken (inderdaad, de Tesla’s gaan ons niet redden)
  • onze staats- en regeringsvormen zijn structureel niet in staat tot een drastisch anti-CO2-beleid: luister maar naar politici overhet “combineren” van groen beleid met welvaart en jobs

This civilisation is finished

Rupert Read(1) doorloopt in zijn speech This civilasation is finished (youtube 9/11/2018) drie scenario’s:

  1. Groene hervormingen, op basis van Akkoord van Parijs?
    • vcrtrekken van het Akkoord van Parijs, hoop was: opwarming beperken tot 1.5°C
    • VS hebben het Akkoord verlaten = mokerslag
    • zelfs als iedereen zich aan het Akkoord houdt (quod non) zitten we aan 2.7 tot 3.4°C opwarming
    • praktisch geen enkel land houdt zich in de praktijk aan het Akkoord, meeste nationale plannen voorzien verdere economishce groei etc.
    • wetenschappelijke basis van Akkoord (IPCC) onderschat het probleem (vanwege nood aan consensus): albedo, methaan, feedbacks
    • Akkoord steunt op onrealistische geo-engineering
    • Conclusie: Akkoord= dood (“Paris is toast”), opwarming wordt veel erger
    • Alleen een totale, radicale ommekeer van hele economie/beschaving zou redding kunnen brengen
      maar is dat realistisch? Binnen d ehuidige structuren: neen
  2. Realistischer = deze beschaving stort in, en we werken aan een “opvolger”
    • wakker worden; laat emoties van droefheid, angst, woede, wanhoop e d toe (> ecopsychologie)
    • praat erover
    • nadenken over mogelijkheden bij gedeeltelijke instorting
    • “reddingsboten ontwerpen” (financieel, voedsel) (vb Transition towns, zaadbanken), deep adaptation
    • onrealistisch: geo-engineering (dampkringspiegels, oceaan-ijzer,…)
    • klimaatactie om effecten nog wat te verzachten
    • rebelleer! (Extinction Rebellion)
    • stop
  3. Of nog erger: totale instorting, human extinction

 

The climate strike is a source for hope – but new research shows it might be too late

The end of the world is no longer a fanciful hypothesis. It is the most plausible scenario.

In een artikel in The Independent maakt Richard Seymour de balans op:

Het VN-klimaatteam bevestigde op 13 maart 2019:

  • zelfs als het Akkoord van Parijs wordt nageleefd (quod non) zullen de wintertemperaturen aan de Noordpool tegen 2050 met 3-5°C stijgen (t.o.v. 1986-2005)
  • door het ontdooien van de permafrost dreigt de ‘slapende reus’ (methaanuitstoot) wakker te worden
  • verzuring van de oceanen en vervuiling is ook een levensgrote bedreiging voor het Noordpoolgebied

Dit alles kan leiden tot een ijsvrije Noordpool in een nabije septembermaand, waardoor we in een helse spiraal kunnen terechtkomen. En verder is het het bekende, treurige lijstje:

Met als conclusie dat we het probleem mateloos onderschat hebben:

En bijgevolg is een sociaal-economische instorting niet langer alarmistisch en puur speculatief, maar onderwerp van wetenschappelijke papers, onder meer This is a crisis.

Lees het hele artikel in The Independent 16/3/2019

Opmerkelijk is ook dat auteurs zoals David Wallace-Wells en Rupert Read (youtube 9/11/2018) duidelijk-donkere waarschuwingen uiten, maar dan later in interviews schaapachtig “backpedalen” en halfzachte groene maatregelen voorstellen.

Social collapse nu ook in Bloomberg Businessweek

  Onder de wat sensationele titel New Climate Debate: How to Adapt to the End of the World geeft Bloomberg BusinessWeek een overzicht van recente papers en uitspraken van wetenschappers.

Kennelijk is het besef doorgedrongen bij vooruitziende zakenlui…

Meer en meer academici stellen vragen die je vroeger enkel bij sektes-van-de-laatste-dagen hoorde: kan de maatschappij zich voorbereiden op een wereld waarin algemene economische en politieke instorting dreigt als gevolg van de Opwarming ?

  • Jonathan Gosling: hoe moeten we ons voorbereiden op de gevolgen van een planetaire klimaatcatastrofe (deze academische paper , december 2016)
  • 16 klimaatwetenschappers uit de hele wereld vrezen voor een “hothouse Earth” (deze paper in Proceedings of the National Academy of Sciences, juni 2018) 4-5°C warmer, “met ernstige gevolgen voor de leefbaarheid van de menselijke beschaving”
  • Jem Bendell, bedenker van het concept “deep adaptation”: zie dit blogbericht 10/8/2018 . “De disruptieve impact van de klimaatverandering is nu onvermijdelijk” (juli 2018) – paper op zijn blog gepubliceerd, want wetenschappelijke tijdschriften weigerden het te aanvaarden.
  • Volgens William Clark, Harvard professor en editor van de “paper van de 16” hierboven, wordt de situatie kritiek: “er moeten doortastende maatregelen genomen worden”.
  • Diana Liverman, een van de “16” hierboven, spreekt over hervestiging van bevolkingsgroepen, compleet nieuwe infrastructuur en gewassen
  • Rob Moore van de Natural Resources Defense Council, en gespecialiseerd in overstromingen: “de regering (VS) moet investeren in de hervestiging van mensen, anders krijg je ongecontroleerde migratie van (honderd)duizenden in dit land”.
  • Cameron Harrington pleit in Security in the Anthropocene voor verregaande internationale samenwerking (bv. drinkwater).
  • zelfs Guy McPherson wordt geciteerd, met zijn prognose voor algehele instorting, niet lang na het verwachte “blue ocean event”: zie klimaat.eu5.net, september 2018 .
  • Jesse Keenan ziet geen onmiddellijke dreiging, maar stipt wel aan dat pas recent de topic “einde van de mensheid?” in de academische wereld de ronde doet.
  • ook Solomon Hsiang is voorzichtig, maar stelt toch: “If they are indeed dramatic and fast, there exists substantial evidence that many human systems, including food production and social stability more broadly, will be sharply and adversely affected”.

Lees het hele artikel in Bloomberg Businessweek 26/9/2018.

Bendell’s “deep adaptation”: zet je schrap, het komt eraan!

In academische kringen sijpelt stilaan het besef door dat we met z’n allen op een trein naar de afgrond zitten. Onze welvaartsstaat stort zo goed als zeker in, als gevolg van een klimaat dat op hol slaat. Hoe groot is het probleem? Simpel: het is onvermijdelijk geworden, en het is niet meer te stoppen.

Maar niemand wil de kat de bel aanbinden. Het woord “catastrofe” is taboe. Enkele wetenschappers vinden echter dat het tijd wordt open kaart te spelen, zodat mensen elkaar kunnen steunen, en de radicale implicaties tijdig leren zien.

Een van die mensen is Professor Jem Bendell, met zijn essay “Deep Adaptation: A Map for Navigating Climate Tragedy, July 27th 2018.”

Een recent onderzoek waaruit bleek dat klimaatchaos nu onvermijdelijk is, werd afgewezen door de anonieme reviewers van een wetenschappelijk tijdschrift. De prof die het schreef, heeft het document nu dan maar zelf gepubliceerd, omdat hij de discussie wil stimuleren over de zo noodzakelijke “deep adaptation” aan de klimaatcrisis. (Deep adaptation, a Map for Navigating Climate Tragedy, in strangesounds 29/7/2018)

Het essay opent met: “Het is tijd dat we beseffen dat het te laat is om te ontsnappen aan een wereldwijde milieuramp, nog tijdens ons leven.” En dat is durven, want een wetenschapper die daar zijn naam onder zet, hoeft niet meer te rekenen op onderzoeksgeld, en riskeert niet alleen afkeuring van collega’s, maar simpelweg haar/zijn job. Eminent klimaatwetenschapper Kevin Anderson heeft al toegegeven dat zijn gilde in de praktijk aan zelfcensuur doet.

Bendell onderzocht de klimaatliteratuur van na 2014, en kan tot geen ander besluit komen dan een maatschappelijke crash. Zijn inschatting is dat het klimaat (niet langer, of nooit) lineair evolueert, maar (minstens nu) exponentieel. Dat verschil is kolossaal. En dus slaat het klimaat op hol. En mogelijk onherroepelijk.

Zijn essay “Deep Adaptation” is een wake-up call voor wie de duistere kant van de klimaatcrisis ontkent. Of anders gezegd: de mainstream wetenschap is veel te traag en veel te conservatief:

  • eerst verwijst hij naar klimaatnestor Peter Wadhams, die vindt dat de impact van een ijsvrije Noordpool mateloos onderschat wordt (met name door het IPCC)
  • idem voor de zeespiegelstijging, lineair versus exponentieel
  • idem voor de mythes van “2° C”, of 1,5°C: veel ecosystemen zullen geen 2°C overleven. Het was een politieke drempel, geen ecologische. 1,5°C dan maar? Daar schieten we waarschijnlijk ruim voorbij: we zitten nu al bijna 1°C, en de huidige uitstoot moet nog “verwerkt” worden door systeem-Aarde.

Er zit misschien een straaltje hoop in geo-engineering, maar het effect ervan is zo onzeker (en de bijwerkingen ook) – en daar staat de olifant in de kamer tegenover: methaan. Wetenschappers zijn verdeeld: sommigen slaan alarm over methaan, anderen verwachten dat het wel meevalt.

De situatie komt erop neer dat we Russische roulette spelen met de hele mensheid. En er zitten al twee kogels in het magazijn.

Stel je voor, besluit Bendell: “geen elektriciteit meer, geen water uit de kraan, je zal met de buren moeten overleggen om aan voedsel en warmte te raken. Je raakt snel ondervoed. Het voelt aan alsof iemand je vermoordt, nog voor je van honger omkomt.” Met die brutale woorden wil Bendell duidelijk maken dat dit geen theoretische kwestie is.

Bendell’s conclusie: “De disruptieve impact van de klimaatverandering is nu onvermijdelijk. Geo-engineering is waarschijnlijk ineffectief of contraproductief. Mainstream klimaatwetenschappers erkennen nu de noodzaak van veel meer aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering (adaptatie). De wereld zal binnen de tien jaar grondige verstoringen zien in maatschappelijke basisfuncties, als gevolg van de klimaatstress. Die verstoringen houden ondervoeding, ziektes, sociale onrust en oorlog in – ook in de rijkere landen.”

Kortom, de klimaatcrisis die binnenkort uitbreekt, zal ons allemaal vol in het gezicht treffen. Weblinks:

Intussen volgen klimaatwetenschappers schoorvoetend de chaos-voorspellingen. Zo’n vooruitzichten zouden enkele jaren geledennog afgedaan zijn als “alarmistische kletspraat”:

  • bovenstaand bericht op vrtnieuws 7/8
  • een uitgebreider artikel erover in The Guardian 7/8
  • Trajectories of the Earth System in the Anthropocene(het oorspronkelijk onderzoek bij PNAS.org 31/7/2018)

Over 2 jaar (of eerder) komt het besluit “sorry folks, we zijn inderdaad te laat” (Nic Balthazar op 8/8/2018 in De Morgen).

Update april 2019

Bendell kreeg ook kritiek uit “radicaal-ecologische” hoek, van Jeremy Lent (What will you say to your grandchildren? 9/4/2019). Lent schrijft: We staan voor de klimaatchaos, en sommigen pleiten voor ‘Deep Adaptation’ (=werken aan (maatschappelijke) overlevingsstrategieën, niet zozeer “hervormingen”).  Maar wat we echt nodig hebben, is ‘Deep Transformation’ (=diepgaande hervormingen). Op zijn blog (Responding to Green Positivity Critiques of Deep Adaptation 10/4/2019) reageert Bendell uitgebreid op deze kritiek.

Discussie Jeremy Lent vs. Jem Bendell

Radicale structuurhervormingen of actief voorbereiden op sociale chaos? Dat is het fundamenteel discussiethema tussen klimaatbewuste activisten. Twee woordvoerders, twee kampen, twee klimaatbewegingen.
Kort samengevat in deze pdf: Jeremy Lent versus Jem Bendell.(april 2019)

 

Klimaatbeleid: gedragsverandering belangrijker dan windmolens

David Roberts zet in Vox nog maar s de zaken op een rijtje.
“Parijs” (COP 21) sprak van 2°C opwarming maximaal, indien mogelijk 1,5°C:

  • maar we zijn vrolijk op weg naar 3°C, een raadsel hoe we eronder blijven
  • de meeste scenario’s/modellen om dat toch te halen, gaan uit van CO2-opvang en -opslag (BECCS) in de 2e helft van de eeuw. Zo van “niet erg als we teveel CO2 uitstoten, we halen dat tegen 2050 wel in“. Maar dat is Russische roulette, en alleen de scenaristen zijn optimistisch, BECCS bestaat op verre na (nog) niet in de praktijk, en we zouden 1 à 3 maal de oppervlakte van India nodig hebben voor BECCS-planten
  • er zijn maar weinig zowel realistische als ambitieuze scenario’s,
    namelijk modellen die niet steunen op massale BECCS.

Ambitieus
is nodig, want 2° (laat staan meer) is riskant, en realistisch is nodig want BECCS is quasi science fiction. Enkele recente, doortastende voorstellen:

  1. de roadmap van IRENA: 66% kans om onder de 2°C te blijven, mits massaal hernieuwbare energie.
  2. het Ecofys-scenario: emissies naar nul tegen 2050, en dan geen BECCS nodig.
  3. het plan van de Nederlandse NEAA-groep.

Nrs. 1 en 2 zijn interessant, maar steunen op massale omschakeling naar
hernieuwbare energie plus beperkte BECCS. Die (bijna totale) focus op
energie maakt de plannen kwetsbaar, onder meer omdat geen rekening
wordt gehouden met niet-CO2 broeikasgassen (methaan, koeien!), en met
de socio-culturele “motoren” van de energievraag (m.a.w. als men politiek gezien vraag en groei ongebreideld laat toenemen, zal zelfs massale energie-omslag niet volstaan). Dat sluit aan bij de wetenschappelijke kritiek op IAM‘s, modellen die er teveel van uitgaan dat socio-economische factoren “quasi-onveranderbaar” zijn, en die weinig/geen rekening houden met niet te calculeren gevolgen van socio-culturele gedragsveranderingen).

Nr. 3 is interessanter, precies omdat uitgegaan wordt van (de mogelijkheid van) die socio-culturele gedragsveranderingen zoals vegetarisme, afremmen van (vooral lange-afstands-)reizen, en van de bevolkingsgroei. Er is nood aan onderzoek naar sociale en politieke barrières en strategieën.

Lees het hele verhaal bij Vox (8 mei 2018).

Time is not running out — it’s out.

De zon dimmen: welke grootmacht begint eraan?

100 topwetenschappers uit de hele wereld kwamen eind juli in besloten kring bijeen om te bekijken of we binnenkort het zonlicht kunnen gaan dimmen om zo de planeet af te koelen. Conclusie: het is redelijk goed te doen, en aangezien…

 

 

  • Parijs (COP21, 22, …) toch niets wordt
  • we dus de 2°C opwarming vrolijk voorbijfietsen en dan een catastrofe in zicht komt
  • ooit een machtige regering IETS zal willen doen…

…komt  wellicht het idee op om partikels in de stratosfeer te schieten (solar-geo-engineering), zeg maar een grote vulkaanuitbarsting te simuleren (we weten uit de geschiedenis dat dit afkoelend werkt, zie Krakatou of Toba).

Wie? Elke grootmacht met een volwassen lucht/ruimtevaartsector, zeg maar de VS, Europa, Rusland, China en India, zou een dergelijk programma kunnen opstarten. Het is twijfelachtig of internationaal overleg hierover kan lukken, eigenmachtig optreden is dus waarschijnlijker.
Risico’s? Een levensgroot risico is de mogelijke verstoring van de neerslagpatronen, zeg maar het nekken van de moesson of onpeilbare overstromingen in landbouwgebieden. Ethisch en politiek een breinbreker, maar als de nood hoog is, bestaat de kans dat een van de grootmachten eenzijdig actie onderneemt, ongeacht mogelijke gevolgen: casus belli?

Geo-engineering is een heikel onderwerp, dat stilaan meer op de voorgrond komt:  aangezien er toch weinig of geen effectieve uitstootvermindering wordt ondernomen, groeit de verleiding om de “loodgieters” in te schakelen. Een andere, voor de hand liggende ingreep zou erin bestaan CO2 op grote schaal af te vangen, maar of de techniek tijdig en op grote schaal economisch toe te passen is, blijft problematisch.