Tag archieven: biodiversiteit

Permacultuur: post-apocalyptisch project van Pablo Servigne

Voor een keer geen Amerikaan, maar een Belgisch-Franse agronoom, met een vurig pleidooi voor permacultuur, een landbouw zonder olie of machines. Na een tour d’horizon van de komende instorting geeft hij praktijkvoorbeelden van duurzame overleving: permacultuur in Cuba na de Amerikaanse blokkade, maar eerder ook de “Victory Gardens” in de VS, de overlevingslandbouw in de buitenwijken van Londen en Parijs, en een aantal kleinschaliger experimenten…

Geen illusies of fantasieën

  • voor permacultuur is ontzettend veel hoofdwerk (studie van complexe biosystemen) en handenarbeid (weinig of geen machines) nodig
  • er is in bijna al die praktijkgevallen eerst honger geleden (of geteerd op noodvoorraden), maar door op een sociale manier mee te werken met de natuur, is men eruit geklauterd. Een moeilijk, maar hoopgevend, post-apocalyptisch project.  Helaas is de flexibiliteit in Europa bedroevend klein, vanwege onze padafhankelijkheid.

Bronnen

Leuke serie om in de sfeer te komen, deze BBC Wartime Farm uit 2012 (8×60 minuten):

Om te grienen: Amazone sterft langzame dood

Een nieuw en gigantisch onderzoek naar de Amazone heeft een alarmerende trend aan het licht gebracht: jaarlijks gaat gemiddeld 350 km2 zoet oppervlaktewater verloren, als gevolg van de bouw van waterkrachtdammen, ontbossing en klimaatverandering.

Het onderzoek, uitgevoerd door WWF-Brazilië en het instituut Imazon, als onderdeel van het MapBiomas Project en met de steun van Google Earth Engine, was de eerste keer dat een studie van deze omvang werd uitgevoerd over het hele Amazonegebied. Er werden satellietbeelden van Landsat verzameld over 33 jaar (van 1985 tot 2017), en nieuwe datatechnologie toegepast.

De resultaten zijn letterlijk “om te huilen”: de Amazone sterft een langzame dood, als gevolg van menselijk ingrijpen (ontbossing, infrastructuur en klimaatverandering). De situatie is het ergst in de zone die bekend staat als de “ontbossingsboog” in het zuidelijke Amazonegebied. Door het verdwijnen van kreken en lagunes verliezen we de broedplaatsen waar het leven in de Amazone begint. Ook gemeenschappen die afhankelijk zijn van deze biodiversiteit worden getroffen.

  • “A new study reveals the Amazon is losing surface water” (artikel in phys.org 22/3/2019)
  • “Long-Term Annual Surface Water Change in the Brazilian Amazon Biome: Potential Links with Deforestation, Infrastructure Development and Climate Change” in Water 2019, 11(3), 566
  • Dahr Jamail op youtube over o.a. de vernieling van het Amazonegebied

 

Klimaatchaos in september 2019?

Doemberichten maken is een ondankbare job: meestal komen ze niet (meteen) uit, en sta je voor schut. Na Guy McPherson (die de chaos al in september 2018 zag komen, zie dit blogbericht) is het de beurt aan Sam Carana (wie?) van Arctic News Blog.Hij voorspelt mogelijk onheil in september… 2019.

De redenering gaat, kort door de bocht, als volgt:

  • recent onderzoek bevestigt dat soorten (men bedoelt: de mens) plots kunnen uitsterven door “co-extinctie”, dwz omdat hun ecosysteem instort (massa-extinctie), niet omdat hun soortspecifieke tolerantiedrempel wordt overschreden (want die ligt bij de mens vrij hoog)
  • die instorting-door-co-extinctie zou ingezet kunnen worden bij een plotse temperatuurstijging van pakweg 5°C
  • dit kan veroorzaakt worden door een plotse explosie van methaan, als gevolg van bv.
    • influx van warm oceaanwater, bv. na een forse El Nino (zie figuur hieronder)
    • aardbeving(en) in de zeeën rond Groenland
    • finale smelting van het poolijs

het verdwijnen van soorten als gevolg van de uitputting van hun hulpbronnen — een proces dat bekend staat als ‘co-extinctie’ — is meer dan waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak van het verlies aan biodiversiteit


Influx van warm oceaanwater en gevolgen (Arctic News)

Of deze “voorspelling” nu exact uitkomt of niet, doet minder ter zake. Punt is dat de voorspelling geloofwaardig is, het zou kunnen. En dat weinig mensen, laat staan overheden, daar schijnen om te malen. Remember de Cubaanse rakettencrisis van 1962? De wereld stond op de rand van een fatale atoomoorlog. Die is er gelukkig niet gekomen omdat enkele mensen aan de top het hoofd koel hielden. Maar het was bepaald niet onzinnig om in die omstandigheden het ergste te vrezen, en te hopen op verantwoordelijkheidszin bij wereldleiders. Die is nu nogal zoek, om het zacht uit te drukken.

Waar zijn de insecten heen?

We wisten het al eerder: op youtube circuleren filmpjes over het “windshield phenomenon” in de stijl van:

  • Why don’t bugs splatter on my windshield anymore?
  • Why There Aren’t As Many Dead Bugs on Your Car…

Dan was er vorig jaar het spraakmakende onderzoek in Duitse natuurgebieden, dat een spectaculaire terugval liet zien in de insectenpopulaties in natuurgebieden. En in 2014 was er al een onderzoek. Nu zet Washington Post de studies even op een rijtje:

  • juli 2014, onderzoek stelt een daling met de helft (45%) vast bij aantallen ongewervelde dieren in 67% van de populaties, over 35 jaar (Defaunation in the Anthropocene, in Sciencemag)
  • oktober 2017, onderzoek in 63 Duitse natuurgebieden over 27 jaar toont terugval aan van insecten (gemeten in biomassa) van meer dan 75% (More than 75 percent decline over 27 years in total flying insect biomass in protected areas, in PLOS One) – zie ook commentaar in Newsweek 19/10/2017
  • augustus 2018: volgens prognoses zouden insectenpopulaties in de tropen afnemen, maar in de gematigde streken (waar het meeste voedsel verbouwd wordt), juist toenemen (Increase in crop losses to insect pests in a warming climate, in Sciencemag)
  • oktober 2018, nieuw onderzoek in beschermd woud in Puerto-Rico: wetenschappers Lister en Garcia keerden 40 jaar na eerdere metingen terug, en konden hun ogen niet gelovern. Insecten waren massaal verdwenen, samen met de insectenetende dieren (Climate-driven declines in arthropod abundance restructure a rainforest food web, in PNAS.org).

Het fenomeen, de “bug-pocalypse”, is nog niet volledig bestudeerd. Oorzaken zijn wellicht een mengeling van temperatuurstijging, droogte en pesticiden. Maar de effecten op bestuiving en biodiversiteit kunnen vernietigend zijn.

Verlies van diversiteit en abundantie van insecten zal naar verwachting cascade-effecten op de voedselketens veroorzaken en ecosysteemdiensten in gevaar brengen.

‘Hyperalarming’ study shows massive insect loss (Washington Post, 15/10/2018)

Extinction rebellion: we leggen Londen plat voor het klimaat!

Zaterdag 17 november houdt Extinction rebellion, een groep bezorgde, maar vastbesloten activisten, een sit-in voor het Britse Parlement. In een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid willen ze de “criminele nalatigheid van de (Britse) regering in klimaatzaken” aanklagen. Hun oproep:

rebellion

Einde van de hoop: Actie NU

We staan voor een ongekende wereldwijde noodsituatie. Onze kinderen en onze natie zijn in levensgroot gevaar.
De planeet is in een ecologische crisis, we zitten middenin de zesde massa-extinctie van planeet Aarde. Volgens wetenschappers zijn we terechtgekomen in een periode van abrupte klimaatchaos.
De Aardse atmosfeer is al 1°C warmer dan het pre-industriële peil. De kans is klein dat we beneden de 2°C opwarming van het Akkoord van Parijs kunnen blijven.
Volgens recente prognoses zijn we op weg naar 3°C opwarming en mogelijk nog veel hoger.
Kinderen van nu zullen catastrofale rampen meemaken als gevolg van overstromingen, bosbranden, extreem weer en mislukte oogsten. Onder deze druk is een sociale implosie onvermijdelijk.
We zijn allerminst voorbereid voor de gevaren van de toekomst.
De tijd van ontkenning is voorbij – we kennen de feiten over klimaatverandering en over de massa-extinctie die aan de gang is.
Het is tijd om te handelen naar de feiten die we kennen.
Wat moeten we doen nu we dit alles weten? Wil je sterven in het besef dat je alles deed wat je kon?
REBELLEER!

In een brief aan The Guardian (26/10/2018) sluiten bijna 100 academici en prominenten zich aan bij de oproep:

Humans cannot continue to violate the fundamental laws of nature or science with impunity, say 94 signatories

‘We have a duty to act’: hundreds ready to go to jail over climate crisis; kopt The Guardian (26/10/2018) in een verslag over de jonge (en minder jonge) boze burgers.

  • update 31/10/2018: eerste 15 actievoerders in Londen opgepakt bij symbolische blokkader (The Guardian)

Amazonewoud: nog 3 procentjes ontbossen, en ’t is weg

Met de ontbossing is het Amazonewoud op weg naar een point-of-no-return: als de ontbossing de 20% overschrijdt, dreigt de hydrologische cyclus van het hele gebied zodanig te degenereren dat het bekken geen regenwoud meer kan dragen. Dan wordt het eren tweederangs savanna.

En bij dat punt zitten we gevaarlijk dichtbij: volgens berekeningen is nu al 17% om zeep, dus nog een luttele 3% te gaan…

Maar hoe zit het met die ontbossing? Was die niet vertraagd de laatste jaren? Nope, sedert de daling van een tiental jaar geleden, gaat het weer in stijgende lijn.

Het politieke bestuur van Brazilië is notoir corrupt, dus daarvan is weinig heil te verwachten, tenzij er een politieke aardverschuiving gebeurt…

Lees verder:

Ontbossing in het Amazonewoud, 1988-2016

Wetenschappers: finale waarschuwing

World Scientists’ Warning to Humanity: A Second Notice

25 jaar geleden al, in 1992, stuurde een groep bezorgde wetenschappers een dringende oproep aan de mensheid: we moeten er dringend mee stoppen onze planeet te vernietigen, willen we onherstelbare schade in de toekomst vermijden, en als mensheid überhaupt nog een toekomst hebben.
Dringend? Sedertdien werden 10-tallen klimaatconferenties gehouden, streefdoelen uitgewerkt en een hele emissiehandel op poten gezet, maar in de praktijk werd de situatie erger in plaats van beter.

Op 13 november 2017 publiceerde de groep een tweede dringende waarschuwing. De kerngroep die de brief opstelde, is zelf verrast door de massale steunbetuigingen van wetenschappers. In de oproep verwijzen de (meer dan 15.000!) wetenschappers naar de belangrijkste parameters, die – op een uitzondering na, het ozongat – naar de afgrond wijzen. Ozon is de uitzondering, en daarmee het bewijs van hoe de mensheid echt wel kan ingrijpen, als daartoe de wil bestaat. De groep ziet weliswaar ook nog enkele kleinere positieve trends, maar dat verandert niets aan de hoofdtoon.:

* Largest Ever Group of Scientists Issues Humanity an Urgent Warning: Time Is Running Out – Humans are on a “collision course with the natural world”. in Science Alert
* De originele tekst bij BioScience – of download de tekst in pdf.

Enkele citaten

  • By failing to adequately limit population growth, reassess the role of an economy rooted in growth, reduce greenhouse gases, incentivize renewable energy, protect habitat, restore ecosystems, halt defaunation, and constrain invasive alien species, humanity is not taking the urgent steps needed to safeguard our imperilled biosphere. (…)
  • As most political leaders respond to pressure, scientists, media influencers, and lay citizens must insist that their governments take immediate action, as a moral imperative to current and future generations of human and other life. With a groundswell of organized grassroots efforts, dogged opposition can be overcome and political leaders compelled to do the right thing. It is also time to re-examine and change our individual behaviours, including limiting our own reproduction (ideally to replacement level at most) and drastically diminishing our per-capita consumption of fossil fuels, meat, and other resources. (…)

BBC: waar zijn de insecten heen?

Vliegjes-op-de-voorruit, weet je nog? Ze noemen dit het “vooruit-fenomeen”: als je vroeger met de auto uitreed, plakte je voorruit bij aankomst van de insecten. Dat is voorbij. Waar zijn de insecten gebleven? Wetenschappers stelden een ontstellende terugval van de insectenpopulatie vast. Geen wonder: onze landbouwgebieden zijn giftige woestijnen geworden. Monocultuur, pesticiden, openluchtindustrie van de vervuilende soort. Het meest verontrustende is nog dat in de natuurreservaten naast die landbouwgebieden de insecten… ook ontbraken.

Insecten zijn van vitaal belang voor de bestuiving, en als voedselbron voor een hele reeks “hogere” dieren: vogels, reptielen, …

De alarmklok op de BBC of het wetenschappelijk artikel in PLOS One. 19/10/2017

Intussen ook op 21/10 opgepikt door de standaard.

Vatikaan: red de biodiversiteit of we zinken

Een 3-daagse conferentie over biodiversiteit op het Vatikaan, georganiseerd door de Pauselijke Academie voor Wetenschappen. De conclusie is hard:

Conclusion: The Ultimate Drivers of Destruction
The short-range solutions to the problem of preserving biodiversity are many, and dealt with extensively in the literature of conservation biology (Sodhi and Ehrlich 2010). But these will all prove to no avail unless the basic drivers of extermination — continued population growth, policies seeking economic growth at any cost, overconsumption by the rich, and racial, gender, political, and economic inequity (including failure to redistribute) — are addressed. Collectively addressing these are possibly the greatest challenges civilization has ever faced.		 Conclusie: Wat drijft ons naar de ondergang
Er zijn tal van korte termijnoplossingen  voor het behoud van de biodiversiteit (zie o.m. Sodhi en Ehrlich 2010). Toch zullen ze niet helpen, tenzij de fundamentele drijfveren van uitroeiing worden aangepakt: aanhoudende bevolkingsgroei, een beleid van economische groei ten koste van alles, overconsumptie door de rijken, en raciale, gender-, politieke en economische ongelijkheid (het ontbreken van herverdeling). Die drijfveren samen aanpakken is misschien wel de grootste uitdaging die de beschaving ooit heeft gekend.

Lees het persbericht bij environmentalhealthnews.org, of bij de Pauselijke Academie voor Wetenschappen.

Om even te herinneren wat biodiversiteit voor ons doet:

These services include preserving and regenerating soil, fixing nitrogen and carbon, pollinating crops, recycling nutrients, controlling floods, filtering pollutants, maintaining a genetic library, operating the hydrological cycle, controlling pests and disease vectors, maintaining the gaseous composition of the atmosphere, and providing cultural, intellectual, spiritual, and aesthetic inspiration. “Ecosysteemdiensten” (biodiversiteit) omvatten o.m. instandhouding en regeneratie van de bodem vasthouden van stikstof en koolstof, bestuiven van gewassen, voedingsstoffen recycleren, overstromingen tegengaan, verontreinigingen filteren, een genetische bibliotheek bijhouden, de watercyclus beheren, bestrijden van plagen en ziekten, de atmosfeer in balans houden, en het leveren van culturele, intellectuele, spirituele en esthetische inspiratie.

Bron: rapport van de conferentie.
How to Save the Natural World on Which We Depend
PAS-PASS Workshop, Casina Pio IV, 27 February-1 March 2017

We zijn goed bezig hoor. Tegen 2020 67% van wilde dieren verdwenen

Geef een reactie

Onder die kop vervolgt newsmonkey: Je leest het goed: dat betekent dat over een jaar of vier het wilde dieren-bestand dus maar een derde meer zal zijn van wat het vijftig jaar geleden was. (…) Het tempo waarin het aantal wilde dieren afneemt, wordt omschreven als “schrikbarend”. Het rapport is samengesteld door wetenschappers van het WWF en de Zoological Society of London. Het rapport trekt z’n conclusies op basis van onderzoek naar 14.000 populaties van 3.700 diersoorten. 

Van de 3.700 diersoorten die gemonitord werden, zijn er 300 met uitsterven bedreigd door onze eetgewoonten: ze worden gejaagd om op te eten of omdat mensen geloven dat delen van hun lichaam geneeskundige krachten hebben. Andere bedreigingen zijn onder meer de bijvangst tijdens vissen, milieuvervuiling en klimaatverandering.

In rivieren en meren is het nog erger: daar zijn sinds 1970 81% van de dierenpopulaties verdwenen.

WWF Nederland: Dat staat in het nieuwe Living Planet Report van WNF dat vandaag verschijnt. WNF publiceert het rapport elke twee jaar om de staat van aarde en de mate waarin de mens beslag legt op de natuurlijke rijkdommen in beeld te brengen. Deze elfde editie laat zien dat de mens de allesbepalende factor op aarde is geworden. Als het wereldwijde natuurverlies in het huidige tempo doorgaat kan de omvang van populaties zoogdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën in 2020 met gemiddeld 67 procent zijn afgenomen.(…) Daardoor ligt de oplossing ook binnen handbereik. Ingrijpende keuzes voor een duurzame landbouw die de natuur niet langer schaadt, het consumeren van duurzaam voedsel, en de overstap naar groene energie kunnen het tij keren. (…) Zo is de panda terug (China), de lynx (Europa), bever en otter (Nederland). (WWF Nederland)

Geweldig, toch! 300 van 3700 soorten bedreigd, en al 4 soorten geherintroduceerd. Nog maar 296 soorten te gaan 😉

Lees het Living Planet Report 2016: bij WWF – op nl.wikipedia