De overheid

Beleid: principes voor een gezond beleid

  • voorzorgsprincipe: “…als er een ingreep plaatsvindt of plaats gaat vinden waarvoor sterke aanwijzingen bestaan dat deze ernstige effecten heeft op het milieu, moeten maatregelen volgen ook al is er nog sprake van wetenschappelijke onzekerheid.” (wikipedia, voorzorgsprincipe)
  • forse CO2-belasting vanaf de bron
  • veganisme/vegetarisme als standaard-voedingspatroon, bio-industrie laten uitdoven
  • strikte gezinsplanning (bv. eenkindpolitiek), zowel in de arme landen (meer kinderen) als in het Westen (grotere voetafdruk van elk kind)
  • gevoelige uitbreiding natuurbescherming & natuurreservaten

 

Financiële processen

  • Moody’s waarschuwt steden: klimaatverandering voorbereiden, of je status verlaagt (econews 4/12/2017)
  • Blockchain ter hulp roepen voor de financiering van met name energie-efficiëntie: greenbiz ziet het zitten (7/12/2017)

 

Geo-engineering: technologische ingrepen

Geo-engineering zou kunnen helpen, mits spoedig en massaal toegepast (iets van de schaal van het Marshall-plan)

Het probleem is dat we niet zeker weten of zulke trucs zouden werken – en dat er enorme risico’s aan zitten. Geen wonder dus dat er weinig uitgesproken voorstanders van geo-engineering zijn, maar wel hele vocale tegenstanders. (de correspondent 30/3/2017) (zie dit nuchter debat voor-en-tegen – Engels 28/1/2016)

Gezinsplanning

Overbevolking, geboortebeperking, demografische explosie.

Birth control, education, and empowerment of women. Or death by plague, war, and famine. What’s it going to be, folks? (anoniem commentaar over de situatie in Afrika)

maar…

De ecologische voetafdruk van de Belg blijft vergroten. Ons land staat ondertussen in de top vijf van landen met de grootste ecologische voetafdruk ter wereld (de standaard 30/9/2014, voetafdruk Belg, incl. Belgisch kind)

of…

  • geboortebeperking is een “reactionair, rechts thema” (climate & capitalism)
    maar hoe denken we dan straks 10 miljard mensen een “Westers” welvaartsniveau te bezorgen?
  • geboortebeperking is “de sleutel tot klimaatbeleid” (huffington post)
    maar het zijn toch niet de Afrikaanse kindjes die de klimaatchaos hebben veroorzaakt?

 

Groene economie

Dé oplossing? Voor vele overheden en bedrijven wel, maar volgens klimaatactivisten is het een mythe:

  • zie pagina Webs & boeken > De mythe van de groene economie
  • kritische stemmen internationaal: op wikipedia-EN – itif.org (pdf, VS-standpunt), “myth green economy“
  • volgens F-econoom Michel Husson is een groen kapitalisme in theorie wel mogelijk, maar 2 grote struikelblokken:
    • op mondiale schaal is een beteugeling van het kapitalisme noodzakelijk, en wie gaat dat doen, zeker zolang de oliemastodonten (Exxon…) de lakens uitdelen?
    • ecotaksen (in welke vorm ook) zullen (minstens tijdelijk )economische en sociale turbulentie veroorzaken (daling lonen en/of prijsstijgingen)
  • Green New Deal: een set aan maatregelen waarbij milieuvriendelijke initiatieven economisch gestimuleerd worden (wikipedia) zie ook Ocasio-Cortez en Labour-UK

 

Hernieuwbare energie

Windmolens, zonnepanelen, enz. , door de hele groene beweging opgehemeld, maar:

  • alleen de bronnen zelf (wind, zon…) zijn hernieuwbaar, de productie van molens, panelen… is CO2-intensief
  • output lang niet voldoende om fossiele energie tijdig en over de hele lijn te vervangen, met name in de luchtvaart, bij de productie (cementindustrie!), zware machinerie in ontbossing, landbouw, mijnbouw…
  • hernieuwbare energie zonder reductie van de energiehonger verhoogt enkel het energieverbruik.

Kernenergie:

 

Klimaatakkoorden

 

Klimaatplannen

 

Politieke processen

Enkele politiek relevante fenomenen (zonder uitdrukkelijk onderling verband):

  • afleidingsmaneuvers: milieudegradatie is vaak de oorzaak van sociale onrust (Rwanda, Syrië, weldra Egypte?), maar wordt steevast “verpakt” als een politiek probleem
  • elites kunnen zich in een beveiligde omgeving afschermen voor sociale onrust, die het gevolg is van hun destructief gedrag (J. Diamond, Why socieZ
  • links thema? Zeker in de VS heerst de perceptie dat “het klimaat” een links thema is (climatechangenews )
  • middenklasse : de betere middenklasse kan het nog net redden wanneer een autoritaire regering pijnlijke milieumaatregelen doorvoert (Kenis & Lievens, p. 152-153)  Het nachtmerriescenario is dat dit gebeurt met de steun van een verlichte groene middenklasse, die weinig syndicale reflexen heeft, over voldoende koopkracht beschikt om voor zichzelf ‘groene’ producten te kopen, en die uit urgentiebesef een dergelijke repressieve politiek als enige mogelijke oplossing gaat zien (boek Kaufmann & Mueller, Grüner Kapitalismus, 2009)
  • nationale overheden versus deelstaten, steden, bedrijven: inspanningen van ondernemingen en lagere overheden leveren geen alternatief voor (inter-)nationaal klimaatbeleid (The Guardian 30/8/2018)
  • obstructie, actieve politieke klimaatobstructie zie dit blogbericht  Ze wisten het al in 1968 (28/7/2017).. Vaak wordt het gebrek aan klimaatactie toegeschreven aan lobby-weerstand van de energiesector, of aan het gebrek aan steun bij de publieke opinie (Bruno Tobback: “ik weet wel wat ik eraan moet doen, maar ik weet niet of ik hierdoor nog verkozen zal raken”, in Mo, 30/1/2008). Stilaan worden echter de contouren duidelijk van een goed georganiseerde politieke obstructie, zeker in de VS: zie blogbericht (in voorbereiding).
  • outsourcing van de uitstoot: als het lukt om vervuilende producten te laten produceren in bv. Maleisië, dan kunnen we op die manier toch onze uitstootnormen “pimpen“? (NY Times 4/9/2018)
  • staat-binnen-de-staat: in de VS regeert een president voor de galerij, maar het veiligheids-waterhoofd neemt de reële beslissingen, en zij hebben wellicht het klimaat “opgegeven” wegens hopeloos…

Sociale herverdeling

Strikte klimaatmaatregelen (CO2-taksen, enz.) vragen sociale correcties, zoniet vergroten ze alleen de ongelijkheid:

 

noot 1: https://www.nap.edu/catalog/25259/negative-emissions-technologies-and-reliable-sequestration-a-research-agenda (oktober 2018)